Ο Κώστας Φωτεινός ονόμασε την μέθοδο του "Καφέ Σχολειό". Καφέ, για να θυμίζει την λειτουργία του καφενείου όπου τα "λέμε χωρίς φόβο και πάθος" και Σχολειό, επειδή μαθαίνουμε, αυτήν τη φορά με διδακτέα ύλη τον εαυτό μας. Στην Ελλάδα λειτούργησε και λειτουργεί το Καφέ σχολειό "γειτονιάς", ενώ στο πανεπιστήμιο του Μοντρεάλ, όσο ζούσε ο δασκαλός μας ήταν πανεπιστημιακό μάθημα της Σχολής Μεθόδων Αγωγής στην Εκπαίδευση.

Στόχος της μεθόδου είναι να ζούμε τη ζωή μας συνειδητά κι ελεύθερα σε όλες της τις εκφάνσεις. Είναι ένα εργαστήριο ζωής.

Η μέθοδος «Καφέ – Σχολειό» του Κώστα Φωτεινού αφορά στην Ολιστική Ανάπτυξη του Ανθρώπου, δηλαδή, την ανάπτυξη του σωματικού, του ψυχοδιανοητικού και του πνευματικού επίπεδου και είναι εμπλουτισμένη με θεωρητική και βιωματική εκπαίδευση, βασισμένη στα επιστημονικά αποτελέσματα 35 χρόνων έρευνας, στο Πανεπιστήμιο του Μοντρεάλ και στο Καφέ Σχολειό της Αθήνας, για την ανάπτυξη του ανθρώπου. Κι εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι κάνουμε αυτόν το διαχωρισμό ανάμεσα στα τρία επίπεδα για να καλύψουμε τις ανάγκες της λογικής μας που έχει την ιδιότητα να ταξινομεί και να ξεχωρίζει τα πράγματα. Η πραγματικότητα είναι ότι λειτουργούμε συγχρόνως και στα τρία επίπεδα. Και θα πρέπει κάθε φορά που επιχειρούμε να ασχοληθούμε με ένα από αυτά να θυμόμαστε ότι μέσα στην ίδια τη δομή του ενός βρίσκονται και τα άλλα δύο.

Προερχόμαστε από τον κόσμο του πνεύματος και σε αυτόν θα επιστρέψουμε. Επειδή, όμως, γεννιόμαστε στον υλικό κόσμο, έχουμε κάποια «δουλειά» να κάνουμε εδώ, γι΄ αυτό η φύση προβλέπει πριν από τη γέννησή μας να ξεχάσουμε αρκετά από αυτά που αφορούν στην πνευματική μας διάσταση και μέχρι τα επτά μας χρόνια να ξεχάσουμε ακόμα περισσότερα. Ο άνθρωπος μεγαλώνοντας αναπτύσσει κυρίως το σώμα του μέχρι περίπου τα έξι ή επτά του χρόνια, μετά συνεχίζει να αναπτύσσει κυρίως τη λογική και το συναίσθημα. Και η τελευταία περίοδος της ζωής του είναι κατάλληλη για να δώσει έμφαση στην πνευματική του διάσταση.

Στο Καφέ-Σχολειό, συνήθως, ξεκινάμε να δουλεύουμε το ψυχοδιανοητικό επίπεδο, για να αναιρέσουμε το μεγαλύτερο μέρος από τις περιοριστικές μας πεποιθήσεις, την Ιδιωτική Λογική και τον Υπαρξιακό Φόβο, που καθορίζουν τις συμπεριφορές μας, οι οποίες αλλάζουν τελευταίες.

Συνεχίζουμε να δουλεύουμε στο σώμα και την αποεγγραφή των περιοριστικών πεποιθήσεων από αυτό, επειδή ό,τι είναι γραμμένο στο ψυχοδιανοητικό επίπεδο είναι γραμμένο και στο σώμα. Το σώμα μας άλλωστε είναι o μόνος δρόμος για να περάσουμε στο πνευματικό επίπεδο. Και γι’ αυτό χρειάζεται να το προετοιμάσουμε με ανάλογη προσοχή.

Τελικά, όταν αφαιρέσουμε αυτά τα εμπόδια, γιατί κάθε περιοριστική πεποίθηση είναι ένα εμπόδιο στην ανάπτυξή μας, εμφανίζεται στο μεγαλείο του το πνευματικό επίπεδο. Τότε αναδύονται από το βάθος μας όλες οι πνευματικές ποιότητες που ήταν καλυμμένες από τον κοινωνικό προγραμματισμό.

Υπάρχουν πάντα οι εξαιρέσεις σε όσα περιγράψαμε μέχρις εδώ, είτε προς το λιγότερο ή το περισσότερο.

ψυχοδιανοητικό επίπεδο

Η δουλειά σε αυτό το επίπεδο περιλαμβάνει δύο σκέλη: αυτογνωσία και αυτοπραγμάτωση. Η αυτογνωσία ασχολείται με τη διάγνωση των βασικών χαρακτηριστικών της προσωπικότητάς μας και η αυτοπραγμάτωση με την εφαρμογή τους στην καθημερινή ζωή.


Αφορά στη σκέψη και τα συναισθήματά μας. Αφορά στις αξίες και τις συμπεριφορές μας. Αφορά στις αγάπες και τους φόβους μας.

Η βάση της μεθόδου είναι νέο-Αντλεριανή. Ο Κώστας Φωτεινός χρησιμοποίησε στοιχεία αυτής της μεθόδου και τα ανέπτυξε σε βάθος και σε έκταση.

Πήρε στοιχεία, επίσης, από τους Rogers, Gordon, Bateson, Pearls και άλλους εκφράζοντας έτσι τη συνθετική του προσέγγιση όχι μόνο ανάμεσα στις διάφορες επιστήμες αλλά και στις έρευνες και τα πορίσματα των διαφόρων ρευμάτων στο χώρο των Επιστημών Αγωγής του Ανθρώπου. Έτσι η μέθοδός του τελικά είναι εκλεκτική. Ανήκει στους νέο-ουμανιστές και στα ανοιχτά συστήματα εκπαίδευσης.

Τα επόμενα είναι, ανάμεσα σε πολλά άλλα, τα τρία βασικά «εργαλεία» που μας παρέδωσε ο Κώστας Φωτεινός και με τα οποία διερευνούμε το ψυχοδιανοητικό επίπεδο. Κι έτσι γνωρίζουμε τον εαυτό μας όπως εμείς επιθυμούμε να είναι και όχι όπως μας ζητήθηκε από την κοινωνία.

Η Ιδιωτική Λογική είναι το σύνολο των περιοριστικών πεποιθήσεων οι οποίες έχουν σχηματίσει τα βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς μας.

Ο Υπαρξιακός Φόβος είναι ο κεντρικός φόβος γύρω από τον οποίο έχουν χτιστεί τα βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς μας, δηλαδή η Ιδιωτική μας Λογική.

Η Βασική Εξίσωση Ζωής και Θανάτου είναι ο συνδυασμός της Ιδιωτικής Λογικής, του Υπαρξιακού Φόβου και του Στυλ Ζωής (συμπεριφορές).

Εκτός από αυτά, έχουμε κι άλλα πολύ σημαντικά εργαλεία που αφορούν σε αυτό το επίπεδο, από τα οποία αναφέρουμε ενδεικτικά το Ιστορικό σύμφωνά με τη μέθοδό μας, την Ερωτική Ταυτότητα και την Επαγγελματική Ταυτότητα.


Αφού γίνουν οι παραπάνω διαγνώσεις, χρειάζεται να δούμε σε ποιες συμπεριφορές μας «καθρεφτίζονται». Αλλάζοντας τις περιοριστικές μας πεποιθήσεις, τότε αλλάζουν και οι συμπεριφορές και αυτές τις βιώνουμε με πράξεις ζωής. Το Καφέ Σχολειό προσφέρει τις συνθήκες να πραγματοποιούμε τις αλλαγές μας σε ασφαλές περιβάλλον γεμάτο αποδοχή και αγάπη χωρίς όρους, πριν τις δοκιμάσουμε στην οικογένειά μας, την ερωτική μας ζωή, τη φιλία, το χώρο της δουλειάς, την κοινωνία. Κι αυτό γίνεται στα Εργαστήρια, δηλαδή σε μικρές ομάδες που συναντιούνται τακτικά μια φορά την εβδομάδα, ή μία φορά το μήνα.


Η ολιστική προσέγγιση του Κώστα Φωτεινού τον οδήγησε να δημιουργήσει ασκήσεις ψυχοσωματικές και πνευματοσωματικές. Με αυτές ανακαλύπτουμε μέσα μας τους νόμους που διέπουν το σώμα, που είναι οι ίδιοι που διέπουν και το σύμπαν και βασίζονται στην αρμονική κίνηση και την πειθαρχία. Με τη συνεχή επανάληψη περνούν στο υποσυνείδητο και ξυπνούν το βιολογικό, το φυσικό μηχανισμό. Δεν έχουν στόχο να κάνουμε ελαστικό σώμα και δυνατούς μυς, άσχετα αν συχνά επιτυγχάνουμε και αυτό το αποτέλεσμα.

Οι κινήσεις που αναζητάμε είναι αρχετυπικά σχήματα, δηλαδή στάσεις και κινήσεις που έχουμε κρατήσει μέσα στο βασικό, βιολογικό προγραμματισμό και που έχουν αποδειχτεί από την πείρα εκατομμυρίων ετών ότι ήταν απαραίτητες για να επιβιώσουμε κατά την εξέλιξη του είδους, όπως το περπάτημα, το τρέξιμο, το κολύμπι, η σεξουαλική πράξη. Έχουν στόχο να μας βοηθήσουν να αναιρέσουμε τον κοινωνικό προγραμματισμό, τις κοινωνικές στάσεις και κινήσεις, ώστε σιγά σιγά να μπορέσουμε να αφυπνίσουμε και να εγκαθιδρύσουμε το βασικό, βιολογικό προγραμματισμό.

Η βιοενέργεια που είναι συνδεδεμένη με αυτές τις κινήσεις δεν πρέπει να μένει αχρησιμοποίητη αλλά να κυκλοφορεί, για να τροφοδοτεί το σώμα. Πιθανόν πολλά από τα προβλήματα του σώματος να οφείλονται στη μη ενεργοποίησή του με αυτές τις κινήσεις.

Όπως γνωρίσαμε το ψυχοδιανοητικό μας επίπεδο, έχουμε επίσης ανάγκη να γνωρίσουμε το φυσικό μας σώμα και να το αποδεχτούμε. Όσο περισσότερο το γνωρίζουμε και το αποδεχόμαστε, τόσο πιο πολύ μπορούμε να επιλέγουμε την αυτοθεραπεία σαν τρόπο ίασης, όταν χρειάζεται. Αλλά πρέπει να έχουμε τη γνώση και τη σοφία να διακρίνουμε πότε να επιλέξουμε την αυτοθεραπεία και πότε να χρησιμοποιήσουμε άλλες διαθέσιμες θεραπευτικές προσεγγίσεις.

Βασικό διαγνωστικό «εργαλείο» της μεθόδου είναι το Ταξίδι στο Σώμα, μια διαδρομή που κάνουμε με οπτική αναπαράσταση (visualization) στο εξωτερικό και εσωτερικό του σώματος, για να εντοπίζουμε τις περιοχές που έχουν κάποια δυσλειτουργία, ώστε να μπορούμε να επεμβαίνουμε με ανάλογη θεραπεία.

Οι ασκήσεις που χρησιμοποιούμε είναι ήπιες θεραπευτικές και αναπνευστικές ασκήσεις, ασκήσεις για τη σπονδυλική στήλη και τις αρθρώσεις. Είναι κατάλληλες όχι μόνο για ενήλικες αλλά και για παιδιά, υπερήλικες και εγκύους. Χρησιμοποιούμε και ασκήσεις από τις σχολές των Feldenkrαis, Alexander, Gindler, Goralewski.


Αν η εκπαίδευση στα δύο πρώτα επίπεδα ονομαστεί καταφατική, η παιδεία του πνευματικού επίπεδου θα πρέπει να ονομαστεί αποφατική. Η καταφατική παιδεία απαιτεί πράξεις, ενεργητικές συμπεριφορές, γνώσεις. Στην αποφατική παιδεία χρειάζεται να αφαιρέσουμε την πράξη και η άσκηση είναι παθητική. Για την εκπαίδευση του τρίτου επίπεδου χρειαζόμαστε γνώση εσωτερική. Γι΄ αυτό χρειάζεται να στραφούμε προς τα μέσα για να ανακαλύψουμε όλη τη σοφία του σύμπαντος. Για να βρούμε τις μνήμες των κυττάρων μας που έχουν πληροφόρηση δισεκατομμυρίων χρόνων. Όμως, για να έχουμε αυτή την εσωτερική πληροφόρηση, χρειάζεται πρώτα και κύρια να σιωπήσουμε. Χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε αφαιρετικές τεχνικές. Οι αρετές του πνευματικού επίπεδου είναι η μη-γνώση, η μη-επιθυμία, ο μη-αγώνας, η μη-πράξη, το μη-είναι και μη-έχειν και είναι αφαιρετικές.

Τότε διαπιστώνουμε ότι απλά και μόνο είμαστε, χωρίς προσδιορισμούς.
Όταν αρθούν τα περισσότερα από τα εμπόδια του ψυχολογικού επίπεδου (οι περιοριστικές πεποιθήσεις της Ιδιωτικής Λογικής και του Υπαρξιακού Φόβου), τότε μπορούμε να συνεχίσουμε την ανάπτυξή μας στο πνευματικό επίπεδο. Και ο δρόμος, για να περάσουμε σε αυτό, είναι το σώμα μας.

Ο Κώστας Φωτεινός είναι διεθνώς γνωστός για το ενδιαφέρον και την έρευνά του στο υπερ-προσωπικό επίπεδο (τη διάστασή μας πέρα από την προσωπικότητα).

Δημιούργημα, επίσης, δικό του είναι η Ελάχιστη Κίνηση / ο Ελάχιστος Χορός, η κατ’ εξοχήν εισαγωγική άσκηση για να περάσουμε στο πνευματικό - μεταφυσικό επίπεδο, όπου οι κινήσεις υπαγορεύονται από το ίδιο το σώμα χωρίς να παρεμβαίνει η σκέψη και η απόφαση. Η αργή κίνηση είναι το ενδοσκόπιο που διευρύνει τη συνείδηση του σώματος και αναπτύσσει την πνευματική μας διάσταση.

Προετοιμαζόμαστε με ειδικά σχεδιασμένες ασκήσεις εμπνευσμένες από αρχετυπικά σχήματα τα οποία ξεμπλοκάρουν ή τροφοδοτούν τα ενεργειακά κέντρα (chakras). Κάθε χρόνο υπάρχει ένα θέμα το οποίο δουλεύουμε π.χ. η προσευχή χωρίς αίτημα, πράξη χωρίς εικόνες, ο κανένας, η σιωπή.

Εκτός από την Ελάχιστη Κίνηση, βασικά εργαλεία για την άσκηση του πνευματικού-μεταφυσικού επίπεδου είναι ο διαλογισμός, η προσευχή και η σιωπή.

Η θεωρία και η μέθοδος αυτή έχει δοκιμαστεί στα εργαστήρια έρευνας του Πανεπιστημίου του Montrèal "Café -Ecole" και έχει εφαρμοστεί διεθνώς και με μεγάλη επιτυχία τα τελευταία 40 χρόνια στους τομείς της εκπαίδευσης, της θεραπείας και της διοίκησης επιχειρήσεων.

Στους ανθρώπους που έρχονται κοντά μας παραδίνονται τα «εργαλεία» που δόθηκαν και σε μας τους ίδιους από το δάσκαλό μας, ώστε να τα χρησιμοποιούν όποτε τα χρειάζονται χωρίς να δημιουργούν σχέσεις εξάρτησης από «ειδικούς» και να αναπτύσσονται σε όλα τα επίπεδα.